1.ÜNİTE
4.SINIF 1.ÜNİTE: GÜNLÜK KONUŞAMALARIMIZDA DİN
Ünitemize Hazırlanalım
1. İşlerimize besmele ile başlamanın sebebini büyüklerinize sorunuz.
2. Sevap ve günah kelimelerinin anlamlarını sözlükten araştırarak defterinize yazınız.
3. Günlük hayatınızda duyduğunuz din ile ilgili üç sözcüğü defterinize yazınız.
4. Selamlaşmak için hangi ifadelerin kullanıldığını büyüklerinize sorunuz.
5. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) adı anıldığında ne yapıldığını araştırarak arkadaşlarınızla paylaşınız
Kavramlar
Din, dua, eûzü besmele, elhamdülillah
1. Günlük Konuşmalarda Dinî İfadeler
Din, akıl sahiplerini kendi istek ve hür iradeleri ile hayırlı olan şeylere sevk eden ilahî kurallardır. Bu kurallar davranışlarımızı etkilediği gibi dilimizi de etkiler. Günlük konuşma dilimizde kaynağını dinden alan
birçok ifade vardır. Bunlara dinî ifadeler denir.
Allah ve Peygamber
Allah (c.c.); kâinatın ve bütün varlıkların yaratıcısı olan tek ve
yüce varlığın özel ismidir. Tüm eksikliklerden uzaktır. Peygamber
ise Yüce Allah’ın mesajlarını insanlara ulaştıran elçidir.
Besmele
İslam dini, emir ve tavsiyeleriyle hayatımızı şekillendirir. Söz ve davranışlarımızın bu emir ve tavsiyelere uygun olmasını ister. Günlük hayatımızdaki basit işlerimizin bile Allah’ın (c.c.) izniyle ve adıyla gerçekleştiğini bize hatırlatır.
Bunun için bir işe başlarken besmele çekerek Allah’ın (c.c.) adını anmış oluruz. “Eûzübillâhimineşşeytânirracîm, Bismillâhirrahmânirrahîm” ifadesine eûzü besmele denir. Bazen kısaca “Bismillah” bazen de uzun hali ile “Eûzübillâhimineşşeytânirracîm, Bismillâhirrahmânirrahîm” ifadesini kullanırız. Besmele ile işlerimize başlamak; işlerimizin güzel ve bereketli sonuçlanmasını Allah’tan (c.c.) istemektir.
Besmele çektiğimizde Allah’ın (c.c.) işlerimizi kolaylaştıracağına inanırız. Besmele çekmekteki temel amaç, Allah’ın (c.c.) adını anarak işe başlayıp O’na kulluk görevini yerine getirmektir. Bu yüzden bir şey yer içerken, evden çıkarken, derse başlarken, yatağımıza yatarken, sabah kalkarken besmele çekeriz.
“Eûzübillâhimineşşeytânirracîm, Bismillâhirrahmânirrahîm” “Kovulmuş şeytanın şerrinden Allah’a sığınırım. Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla” anlamına gelir.
Besmele, Kur’an-ı Kerim’den bir cümledir. Kur’an-ı Kerim’deki surelerin başında besmele bulunur.
Selam
Selam; barış, esenlik, huzur, emniyet ve güven gibi anlamlara gelir. “Selam” ile “İslam” aynı kökten türeyen iki kelimedir. İslam dini, insanların birbirine güvenmesini ve barış içinde yaşamasını ister.
- İnsanların birbirlerine selam vermesine selamlaşma denir. Selamlaşma, insanlar arasında sevgi ve dostluğun artmasını sağlar.
- Selamlaşma ile insanların birbirine güvenmesinin temeli atılır, sevgi ve saygıya dayalı ilişki gelişir.
- İnsanların birbirine güvenmesinin ilk basamağı selamlaşmaktır. Birbirine selam veren insanlar “Bana güvenebilirsin, benden sana zarar gelmez.”mesajı vermiş olurlar.
- İslam dininde insanların birbirleriyle selamlaşması, bir arada yaşamanın gereklerindendir.
Hamd ve Şükür
Söz ve davranışlarımızla Allah’a (c.c.) sunduğumuz teşekküre şükür denir.
Hamd, Allah’ı (c.c.) övgü ve yüceltme sözleriyle anmak ve O’nun tüm nimetlerin kaynağı olduğunu kabul etmektir. Hamd ederek
veya hamdolsun diyerek Yüce Allah’a yönelik şükranımızı ve minnetimizi dile getiririz. Hamd kelimesinden türemiş Elhamdülillah sözü de nimetlerden dolayı Allah’a (c.c.) olan şükrümüzün güzel bir ifadesidir. Yüce Allah “Hamd, âlemlerin rabbi olan Allah içindir.”7 ayetiyle sadece kendisine hamd edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Hamd olsun ve elhamdülillah ifadeleriyle Allah’ı (c.c) yüceltir, O’nun verdiği sonsuz nimetlere layık olmaya çalışırız.
Estağfirullah ve Sübhanallah
Estağfirullah, hata ve günahlarımızı Allah’ın (c.c.) affetmesini dilemek için kullandığımız bir dua cümlesidir. Estağfirullah, “Allah’tan (c.c.) af ve bağışlanma isterim” anlamına gelir.
Tekbir ve Salavat
Tekbir, Allah’ın (c.c.) büyüklüğünü tüm varlıkların üstünde tuttuğumuzun ifadesidir. Allahu Ekber sözünü söylemeye tekbir almak veya tekbir getirmek denir. Müslümanlar namaz kılmaya tekbir alarak başlar.
Müslümanların iki dinî bayramı vardır. Birincisi; oruç tuttuğumuz Ramazan ayından sonra gelen Ramazan Bayramı, ikincisi;
Rabbimizin rızasını kazanmak için kurban kestiğimiz Kurban Bayramı’dır.
Kurban Bayramı’nın birinci gününden önceki güne Arife günü denilir. Arife günü sabah namazından başlayarak Kurban Bayramı’nın dördüncü günü ikindi namazına kadar her farz namazdan sonra tekbir getiririz. Bu tekbirlere “teşrik tekbiri” denilir.
“Allahu ekber Allahu ekber, Lâ ilâhe illallahu vallahu ekber. Allahu ekber ve lillahi’l-hamd”
“Allah en büyüktür, Allah en büyüktür. Allah’tan başka ilâh yoktur. O Allah en büyüktür, Allah en büyüktür. Hamd yalnızca Allah’a aittir.
Sevap ve Günah
Hayatımız içerisindeki iyi söz ve davranışlarımızın Allah (c.c.) katında bir değeri vardır. Allah’ın (c.c.) rızasını ve sevgisini kazandıracak güzel söz ve davranışlarımız için Allah’ın (c.c.) verdiği karşılığa sevap denir. Anne ve babamıza iyi davranmak, fakir ve yoksullara iyilikte bulunmak, Allah’ın emirlerine uyup yasaklarından kaçınmak sevap olan davranışlardandır. Sevabın karşıtı ise günahtır. Günah, dinin emir
ve yasaklarına aykırı olarak yapılan ve bazı durumlarda cezayı gerektiren söz ve davranışlardır. Hayvanlara kötü davranmak, çevreyi kirletmek, insanları rahatsız edecek davranışlarda bulunmak ise günah olan davranışlardandır.
Sevap: Kişinin iman, ibadet, ahlak ve tüm güzel davranışlarının karşılığı olarak Yüce Allah tarafından kendisine verilen mükâfattır.
Günah: Dinin emir ve yasaklarına aykırı olarak yapılan ve bazı
durumlarda cezayı gerektiren söz ve davranışlardır.
Helal: Yüce Allah’ın izin verdiği ve serbest bıraktığı iş ve
davranışlardır.
Haram: Allah’ın (c.c.) yapılmasını kesin olarak yasakladığı söz ve
davranışlardır.
2. Dilek ve Dualarda Geçen Dinî İfadeler
Günlük hayatımızda bazen kendimiz bazen de çevremizdeki insanlar
için çeşitli dileklerde bulunur, dualar ederiz. Bir kişiden iyilik ve yardım gördü ğümüzde, “Allah razı olsun.” diyerek o kişinin Allah’ın (c.c.) hoşnut olacağı bir kul olması için dua etmiş oluruz.
Birini yolcu ederken “Allah’a emanet ol.” deriz. O da bize “Allah’a ısmarladık.” diyerek karşılık verir. Bir hastayı ziyaret ettiğimizde “Allah şifalar versin.” ifadesini kullanır, böylece Rabbimizin yardımıyla iyileşmesi için dua ederiz. Yapacağımız bir iş
için veya bir buluşmaya gideceğimiz zaman “İnşallah” diyerek o işin Allah’ın (c.c.) dilemesi ile gerçekleşeceğine inanırız. Bir olay veya durumla karşılaştığımızda, şaşkınlık veya sevinç hallerimizde Allah’ın
(c.c.) istediği olur anlamında “Maşallah” deriz. Ders çalışan veya sı-
nava hazırlanan birine “Allah zihin açıklığı versin.”, alışveriş yaparken “Allah bereket versin.”, bir işle uğraşan kişiye “Allah kolaylık versin.”, yakını ölen birine “Allah sabır versin.”, bebeği olan birine “Allah analı babalı büyütsün.” gibi dileklerde bulunur, dualar ederiz.
3. Bir Dua Tanıyorum: Sübhaneke Duası ve Anlamı
Dua; insanın bütün samimiyetiyle Yüce Allah’a yönelmesi, isteklerini O’na iletmesi, O’ndan yardım dilemesi ve O’na güvenmesidir. Hz. Muhammed (s.a.v.) Müslümanlara Allah’a (c.c.) nasıl dua edileceğini göstermiş ve çeşitli dualar öğ- retmiştir. Sübhaneke duası, Hz. Peygamberin öğrettiği dualardandır. Sübhaneke duasıyla Allah’ın (c.c.) yüceliği ifade edilir. Tekbir ile namaza başlarken ilk olarak
bu dua okunur ve her namazda O’nun yüceliği övülür. Çocuklara da ilk öğretilen dualardandır. Cenaze namazlarında da okunan bu dua hayatın her anında O’na olan saygıyı ve övgüyü ifade etmenin güzel bir yoludur.
Yorumlar - Yorum Yaz
